Ayı piyasası nedir?
Ayı piyasası nedir?
Ayı piyasası kavramı sadece forex işlemleri için değil, bütün finansal piyasalar için (hisse senetleri, tahvil piyasası) sıkça kullanılan bir terimdir. Ayı piyasası, İngilizce bearish market olarak adlandırılmaktadır. Ayı piyasası, genellikle piyasaların karamsar durumda olduğu, fiyatların uzun bir süre daha düşüş trendinde olacağı beklentisi olduğu durumlarda kullanılır. Bir finansal ürünün ayı piyasasına girdiğini söylemek için, öncelikle ana trendin aşağı yönlü (düşüş trendi) olması gerekmektedir. Bununla birlikte eğer bir önceki tepe seviyesinden %20 aşağı yönlü bir hareket olması gerekmektedir.
Ayı piyasasının ne kadar süreceği hakkında genel bir kanı olmamakla birlikte, fiyatların uzun bir süre daha düşmeye devam edeceği beklenir. Ayı piyasası etkisi altındaki bir piyasada bulunan ürünlere talep azalmaktadır. Talep azaldığı için de kimse o ürünleri almak istememekte ve fiyatlar da düşmeye devam etmektedir.
Boğa piyasası ise ayı piyasasının tam tersi olarak, ilgili piyasanın uzun bir süre daha yükseliş trendinde olacağını, o piyasadaki ürünlere olan talebin artmakta olduğunu göstermektedir.
Ayı piyasası arzın talepten daha büyük olduğu, güvenin düşük olduğu ve fiyatların düştüğü zaman dilimi olarak tanımlanır. Fiyatların düşmeye devam edeceğine inanan kötümser yatırımcılara bu nedenle "ayı" denir. Ayı piyasalarında takas yapmak, özellikle de deneyimsiz takasçılar için zor olabilir.
Ayı piyasasının meydana gelmesini sağlayan koşullar
Boğa piyasasının meydana gelmesi için birkaç şartın meydana gelmesi gerekiyor. Ayı piyasası için de boğa piyasasının tam tersi diyebiliriz.
Yatırımcıların, ekonomik gidişattan memnun olmadıkları için, yatırım yapmazlar. Bu durumu şirketlerin, istihdam sağlamak amacıyla yaptığı yatırımların azalması izler. Yani ekonomik büyüme yetersiz ve yatırım yapılmıyor. Bu durumda işsizlik artacağı için, büyük çoğunluk harcama yapamayacaktır. Öte yandan, yatırımcılar ayı piyasasında sahip oldukları varlıkları satmayı tercih edeceklerdir. Harcama, yani tüketim olmadığı için şirketlerin ciroları ve kârları azalır. Bu durumda da yine istihdam sağlanamayacağı için bu durum devam eder.
Ayı piyasası ne kadar sürer?
Ayı piyasasının ne zaman sona ereceğini ve en düşük fiyata ne zaman ulaşıldığını tahmin etmek zordur. Zira geri sıçrama genellikle ekonomik büyüme, yatırımcı psikolojisi ve dünya haberleri veya olayları gibi birçok dış etkenden etkilenebilen, yavaş ve öngörülemeyen bir süreçtir.
“Boğa” ve “ayı” terimleri nereden geliyor?
Birçok finansal terim gibi, bunların da kökenleri net değildir. Ancak çoğu insan, bu terimlerin ilgili hayvanların saldırma biçiminden kaynakladığını düşünmektedir: Boğa boynuzlarını yukarı doğru kaldırarak ayılar ise pençelerini aşağı doğru savurarak saldırır. Elbette, terimlerin kökeni ile ilgili uzun bir teori ve kanıt geçmişi vardır. Meraklıysanız Merriam-Webster'daki bu açıklayıcı iyi bir başlangıç noktasıdır.
Ayı piyasasına verilebilecek en büyük örneklerden birisi de 1929 yılında Amerika’da başlayan ve tüm dünyada etkisini gösteren Büyük Buhran’dır. Hakkında onlarca yıldır birçok kitap yazılan Büyük Buhran, birçok ülkenin ekonomik küçülme içerisine girdiği bir dönemdir. Hatta Amerikalı iktisatçı J.K. Galbraith’in The Great Crash 1929 kitabında bu durumun intiharları da beraberinde getirdiğinden bahsedilir.
Öte yandan Büyük Buhran’ın ortaya çıkaran sebeplerden birisi de borsada yapılan spekülasyonlardır. Peki nasıl? Buradaki yatırım zinciri aslında biraz farklı işliyor. Yatırımcı, yatırım yapmak istediğinde, hisse senedi fiyatının sadece %10’unu ödüyor. Geri kalan %90’ı ise borsa simsarı bankalardan kredi çekerek tamamlıyor. Hisse senedinin fiyatı artınca, borsa simsarı ile yatırımcı kârı belirli oranda paylaşıyor. O halde bu sistemin süreklilik arz etmesi için ne gereklidir? Elbette satın alınan hisse senedi fiyatının sürekli yükselmesi lazım ki borsa simsarı, bankadan aldığı krediyi ödeyebilsin. Ancak bu mümkün olmadı. Bu simsarlara bankalar tarafından verilen borçlar bir hayli arttı ve ve krizin başlagıcından hemen önce 8 milyar dolara kadar çıktı. Ödenmesi mümkün olmayan borçlar, krizi etkileyen faktörlerden birisi oldu.
